środa, 13 października 2010

TERROIR

Patrząc na strome urwiska pokryte wulkanicznymi łupkami, a także na surowy, żeby nie powiedzieć groźny pejzaż Priorat'u w Hiszpanii (Katalonia) trudno uwierzyć, iż można tutaj cokolwiek uprawiać. Zaiste widok krainy, co i rusz poprzecinanej parowami, wysychającymi korytami rzek, wąwozami, a jednocześnie zdominowanej trudno dostępnymi przełęczami, nie nastraja optymistycznie.

Tym bardziej praktycznie nie do wyobrażenia jest, iż tutejsza winorośl rodzi grona dające wina klasyfikowane pośród największych win świata.

W czym tkwi więc tajemnica produkcji tych zupełnie unikalnych win Półwyspu Iberyjskiego ?

Wydaje się, iż jak zawsze przyczyn jest kilka, ale dopiero symbioza ich wszystkich daje tak fascynujące rezultaty jakimi są wielkie wina maleńkiego Priorat’u.

El Priorato to synonim bardzo wysokich temperatur, surowych pejzaży i winnic wymagających średnio cztery razy więcej pracy i wysiłku, przy uzyskiwaniu cztery razy niższych plonów.

Winnice zlokalizowane są na łupkowych, urwistych zboczach osiągających niejednokrotnie nawet 50 stopni nachylenia; klimat jest tutaj nadzwyczaj surowy; rodzaje szczepów unikalne, a minimalna wydajność produkcji bije rekordy światowe.

Jak to bardzo często bywa:

im gorzej – tym lepiej


Dzięki tym, zaiste ekstremalnym warunkom, otrzymywane są najbardziej fascynujące wina.

Kluczową rolę odgrywa tutaj podłoże, które w istocie rzeczy jest czarno – brunatnym, wulkanicznym łupkiem (licorella). Winnice są dosłownie zawieszone na tarasach, przyklejonych do wręcz prawie pionowych, niegościnnych wzgórz otaczających dolinę rzeki Siurana. Niektóre z nich „wiszą” nawet na wysokości 700 m n.p.m.

Opisywane wyżej, całkowicie w świecie unikalne podłoże, a właściwie metamorficzna skała powoduje, iż gleba tutaj jest nadzwyczaj chłonna i wilgotna, a korzenie winorośli stosunkowo łatwo penetrują strukturę łupku.

Niska wydajność winnic jest poniekąd "odpowiedzialna" za najwyższą jakość tutejszych win. Wydajności winnic Priorat’u, uważane są powszechnie za najniższe w świecie i tak dla porównania wydajność z hektara w regionie Bordeaux wynosi 35 hl, podczas gdy w Prioracie zaledwie 15 hl/1 ha. Z kolei uprawy winnej latorośli zajmują zaledwie 1 500 ha.

KLASZTORY

Ilekroć rozważamy historię rozwoju winiarstwa w świecie, tylekroć spotykamy się z mnichami, zakonami, klasztorami czy tez opactwami.

Dotyczy to w równym stopniu Burgundii (opactwo Cluny czy też Château Clos de Vougeot i Cystersi), Friuli Venezia Giulia w płn. Włoszech (opactwo Abbazia di Rosazzo i Benedyktyni), jak i niegościnnego Priorat'u.

Tutaj z kolei, swoje opactwo (Priorato de Scala Dei), nad jednym z dopływów Ebro, zbudowali Kartuzi .

Etymologia więc nazwy regionu pochodzi od hiszpańskiego "prior" - przeor.

HISTORIA

Eksplozja tutejszego winiarstwa nastała za sprawą młodych twórców win, którzy dostrzegli w tym regionie swoją szansę. Niska wydajność, wiekowe winorośle dawały wina bogate w składniki.

Dzięki powstałemu w II połowie XX wieku raportowi FAO, młodzi hiszpańscy winiarze dowiedzieli się, że region ten ma świetne warunki do produkcji najlepszych win na świecie. Pewnego dnia grupa entuzjastów, młodych twórców win zaopatrzona w pomysły oraz nowe technologie postanowiła poszukać tu swej szansy. Szybko rozwinęła produkcję win z lokalnych i zagranicznych szczepów, przynosząc sławę i uznanie dla regionu, o którym mało kto słyszał jeszcze 20 lat temu.

W latach 80. kilku zapaleńców wykupiło działki w okolicach Pueblo Gratallops, gdzie mieszczą się dziś słynne piwnice. Niewielu wierzyło w ich powodzenie. Po kilku latach powstało znakomite wino, ikona winnicy Clos de l'Obac dostrzeżone przez znanych enologów. Winnice przylegają do zbocza góry, co wpływa na oryginalność zbiorów. Dzięki staraniom winiarzy region Priorat uzyskał poziom DOC. Słynnymi w świecie winami są Priorat Clos Erasmus oraz Clos Mogador Priorat.

Jak twierdzi Sergio Ferrer-Salat, właściciel Bodega Ferrer Bobet, jest to jedyne w świecie, gdzie można napotkać ponad stuletnie krzaki granacha i carinena, które w całkowitej symbiozie z tym unikalnym terroir dają wina o wyjątkowej wprost złożoności i duchem oddające w sposób niemal perfekcyjny wszystkie jego elementy siedliska.

Inny z kolei winiarz - legenda, to Alvaro Palacios, który zapewnił tej ziemi sławę i piekielnie wysokie ceny za największe wina.

WINA

Jancis Robinson, uznany guru światowego winiarstwa, zwykła wyrażać swoją zdecydowaną opinię o winach pochodzących z Priorat'u, w sposób następujący:

wina z Priorat’u sa zachwycające, to chyba wina najlepiej w świecie odzwierciedlające charakter swojego terroir.


Wina te są miękkie i jedwabiste, o doskonałej budowie i nadzwyczaj złożonym bukiecie, ich degustowanie to bez wątpienia przyjemność sama w sobie. Jako jedne z niewielu czerwonych win w świecie nie są postrzegane jako wina do posiłku , ale wina dla przyjemności samej w sobie.

Najbardziej rozpowszechnionym szczepem jest carinena, w rzeczywistości rasowe wina są tłoczone jedynie ze starych krzewów tego szczepu; granacha natomiast tworzy kręgosłup najpoważniejszych win Priorat’u. Bardziej korpulentną postać trunkom tym nadają uprawiane w młodszych winnicach cabernet-sauvignon, merlot i syrah.

Zarówno granacha jak i carinena, wymagają dłuższego czasu dojrzewania na krzewie, co powoduje wyższą niż normalnie koncentrację naturalnego cukru gronowego w dojrzałych jagodach. Dzięki temu wina są pełne, bogate i gęste, niezwykle dojrzałe i nadzwyczaj ekspresyjne. Pełne są również nut mineralnych (bazalt) i o wyższej niż zazwyczaj zawartości alkoholu. Dojrzewane w beczkach, zarówno z dębu francuskiego, jak i amerykańskiego, dają niepowtarzalne wrażenie potężnej budowy, ale jednocześnie nadzwyczajnej lekkości w ustach, przy pełnej i przebogatej tak intensywności, jak i bogactwie smaków.

Smaków jednoznacznie kojarzących się wyszukaną hawaną, ale paloną, a raczej smakowaną, jak najmniejszymi kroczkami.

W młodości są zwykle mocno garbnikowe, bardzo długim finiszem.

El Priorato, to na pewno nie jest bajka dla początkujących, spotkać tutaj można bowiem najbardziej wyrafinowane wina świata, a jednocześnie najbardziej surowe warunki geograficzne jakie można napotkać w całej Katalonii.

WINE TOUR W KATALONII

ŻRÓDŁA

1. Atlas Win Świata, J.Robinson, H.Johnson,
2. Wina Europy, W.Bońkowski, M.Bieńczyk,
3. Magazyn Wino
4. R.Fiałkowski, na widelcu.pl
5. Turystyka winiarska VINTRIPS

Copyright © by Adam Stankiewicz, VINTRIPS , 2010